เป็นอีกหนึ่งกระแสที่มาแรงหลังจากที่ภาพยนตร์ 'Gangubai Kathiawadi' หญิงแกร่งแห่งมุมไบ (2022) เข้าโรงฉายเมื่อต้นปีที่ผ่านมา นับว่าได้รับความนิยมสูงอย่างมาก ด้วยมูลค่ารายได้รวมทั่วโลกตลอดการออกฉายอยู่เกือบ 1,000 ล้านบาท

จึงได้มีการนำมาให้รับชมผ่านทาง Netflix  ซึ่งก็ยิ่งทำให้กระแสตอบรับแรงดีอย่างต่อเนื่อง ขึ้นสู่อันดับหนึ่งหนังน่าดูในหลายสิบประเทศทั้งอินเดีย อินโดนีเซีย มาเลเซีย ไต้หวัน ฮ่องกง และอีกหลายประเทศ รวมทั้งในไทย ถึงภาพยนตร์ Bollywood ที่มีเนื้อเรื่องสนุกเข้มข้น บทน่าสนใจ นักแสดงมากความสามารถ สามารถสร้างแรงบันดาลใจ ด้วยกลิ่นอายความเป็นอินเดียที่มีเสน่ห์ เอกลักษณ์เฉพาะตัว ร้องเต้น แน่นครบรสคับจอ

นอกจากนี้ ในประเทศไทยภาพยนตร์เรื่องนี้ ติดอันดับ 1 ภาพยนตร์ยอดนิยมทาง Netflix อย่างรวดเร็ว เกิดการกล่าวถึงผ่านช่องทางต่างๆ และ Hashtag #คังคุไบ ก็ครองเทรนด์ Twitter ติดต่อกันหลายวันเช่นกัน

จากชีวิตจริงอิงนิยาย สู่การเป็นภาพยนตร์

ด้วยเนื้อเรื่องที่นำเสนอเกี่ยวกับด้านมืดของสังคมจากนิยาย ราชินีมาเฟียแห่งมุมไบ (Mafia Queens of Mumbai) ผลงานของนักเขียน เอส ฮุซเซน ไซดิและเจน บอร์เกส บอกเล่าเรื่องราวในยุค 1960 การเล่าถึงชีวิตของ คังคุ ที่ถูกหลอกมาให้ทำงานบริการที่ เมืองกามธิปุระ แต่นั่น กลับเป็นประสบการณ์ ที่ทำให้เธอปรับเปลี่ยนมุมมองของชีวิต การตีแผ่ถึงอุปสรรคของชีวิตผู้หญิง ที่ขาดการยอมรับ   ที่เป็นแรงผลักดันทำให้เธอสามารถลุกขึ้นต่อสู้กับความด้อยโอกาสของผู้หญิงในสังคม ให้ผงาดเหนือสิ่งเลวร้ายได้ จากการเลือกตั้งภายใต้ปณิธานที่จะช่วยเหลือผู้หญิงโชคร้าย หลายพันชีวิตให้ได้รับโอกาส คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ในที่สุด

อาเลีย บาตต์ รับบทเป็นคงคา หรือ คังคุไบ จักจีวันดัส กาเฐียวาดี สาวสวยไร้เดียงสา เพราะบูชาความรักทำให้ชีวิตต้องพลิกผัน แต่ความแน่วแน่ ไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตา สามารถเปลี่ยนชีวิตตัวเองให้มีที่ยืนในสังคมจนกลายเป็นที่ยอมรับ  บุคลิกของสาวใจเด็ด ช่างเจรจา รักความยุติธรรม เข้าใจผู้หญิงด้วยกัน และเป็นที่รักของผู้คน  อาเลีย บาตต์ ดาราสาวสวย บุคลิกดี มีความสามารถทั้งการแสดง ร้อง เต้น เข้าถึงบทบาทหญิงแกร่ง ดูมีเสน่ห์ เมื่อประกอบกับบทที่ดี เสื้อผ้าหน้าผมจัดเต็ม องค์ประกอบโดยเฉพาะการสร้างบรรยากาศภาพเมืองกามธิปุระ ดูสวย สีสันฉูดฉาด น่ามอง สะท้อนความเป็นแดนภารตะ เมื่อห้า หกสิบปีก่อน ได้อย่างสวยงามน่าหลงใหลติดตาม 

จับกระแส Gangubai Fever

ต้องนับว่า ภาพยนตร์เรื่องนี้ ได้ถ่ายทอดเนื้อหาผ่านเนื้อหาของ Gangubai และสะท้อนประเด็นทั้งการเมือง วัฒนธรรม และสังคมของอินเดียออกมาได้ได้ในหลายแง่มุม ถือเป็นการใช้ Soft Power ที่ทำให้คนทั่วโลก ยอมรับ และเปิดใจดูภาพยนตร์อินเดียเรื่องดังกล่าว ในประเทศไทย ก็มีเนื้อหาใน Social Media แพร่หลาย ที่พูดถึงประเทศอินเดีย ทั้ง อาหาร สถานที่ท่องเที่ยว รวมถึง เซเลบ ศิลปิน ดารา  และคนดังหลายๆ คนออกมา Cover เป็น Gangubai กันเป็นจำนวนมาก รวมทั้งหลาย Product ที่ออกมารับกับกระแส ดังกล่าวอย่างรวดเร็ว

บริษัท ไวซ์ไซท์ (ประเทศไทย) จำกัด จึงได้ทำการเก็บข้อมูลผ่านเครื่องมือ ZOCIAL EYE ระหว่างวันที่ 8-17 พฤษภาคม 2565 เพื่อดูภาพรวมกระแสนี้ พบว่ามีการพูดถึงทั้งสิ้น 11,947,168 Engagement จาก 8,017 Account เฉลี่ยมีการพูดถึง 1,800 Message ใน 1 วัน

ช่องทาง Facebook เป็นช่องทางที่มีการพูดถึงอันดับ 1 คือ  47.74%  รองลงมา คือ Twitter 35.86%, Instagram 12.5% และช่องทางอื่นๆ  3.9%

แบ่งเป็นการพูดถึงจากผู้หญิง  68.04% มากกว่าผู้ชาย  31.96%  

จาก Engagement  ที่เกิดขึ้น บริษัท ไวซ์ไซท์ ได้สรุปออกมา 5 ประเด็นที่ชาว Social พูดถึงมากที่สุด ดังต่อไปนี้

1. Cover เป็น Gangubai..  4,612,628 Engagement

เมื่อเหล่าคนดังพร้อมใจลุกขึ้นมา Cover เป็น Gangubai ในแฟชั่นชุดส่าหรี หรือออกมาเต้น ‘Garba’ เลียนแบบฉากสำคัญในภาพยนตร์ โดยดารา นักแสดง และเหล่าคนดังที่ทำคอนเทนต์ Cover ออกมาและได้รับ Engagement สูงที่สุด 5 อันดับ ดังนี้ 1. พิมรี่พาย 2. จ๊ะ อาร์สยาม 3. พิงกี้ สาวิกา 4. มิวกี้ ไปรยา 5. กระแต อาร์สยาม

2. Sex worker กับกฎหมายไทย.. 4,085,538 Engagement

ประเด็นที่ผู้คนให้ความสนใจ ที่เป็นประเด็นในภาพยนตร์ และในประเทศไทยได้มีการเรียกร้องสิทธิให้อาชีพ Sex Worker ถูกกฎหมาย  รวมถึงได้รับความคุ้มครองในฐานะของพลเมืองประเทศ ความพยายามที่จะให้สังคมเข้าใจอาชีพนี้มากยิ่งขึ้น  

3.  Production และ Costume..  2,229,877 Engagement

วิธีการทำงาน Production และ Costume ของภาพยนตร์เรื่องนี้ เป็นประเด็นที่ได้รับการชื่นชมกันอย่างมาก ทั้งเนื้อหาที่เข้มข้นชวนให้ติดตาม องค์ประกอบศิลป์  นักแสดง มุมกล้อง  เพลง การจัดแสง  เสื้อผ้า อุปกรณ์ประกอบฉาก สมกับคุณภาพระดับ Bollywood ที่ทั่วโลกให้การยอมรับ

4. เปิดวาร์ป ติดตาม Alia Bhatt ผู้รับบท  Gangubai  .. 1,049,031 Engagement

การพูดถึง และยอดเสิร์ชหาชื่อ อาเลีย บาตต์ เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งปัจจุบัน เธอเป็นนักแสดง Bollywood ที่ค่าตัวแพงที่สุดในอินเดีย ค่าตัวต่อเรื่องอยู่ที่ 90 ล้านบาท การเสิร์ชหาเรื่องประวัติ ชีวิตส่วนตัวตั้งแต่ก่อนเข้าวงการ  ชีวิตคู่ ยอดติดตาม Instagram ของเธอทางสูงขึ้นกว่าเดิมหลายเท่าตัว จนทะลุ 65 ล้านคน

5. ประเด็นเนื้อหาเกี่ยวกับการบิดเบือนความจริง.. 679,904 Engagement

ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์เรื่อง Gangubai มีกระแสในหลายด้านทั้งในการที่กล่าวถึงว่ามีเนื้อหาที่บิดเบือนจากความจริง จนทำให้ Gangubai ตัวจริงและครอบครัว ได้รับความเสื่อมเสีย การไม่ยอมรับ และไม่อนุญาตให้นำเรื่องดังกล่าวไปเผยแพร่ ขณะที่ประเด็น หรือภาพที่สื่อออกมาจากภาพยนตร์นั้น ทำให้ลดทอนปัญหาที่แท้จริง และทำให้เรื่องนี้ออกมาสวยหรูเกินไป

การสี่อสารอัตลักษณ์ที่ชัดเจน สู่โอกาส และความมั่นคงทางเศรษฐกิจ 

ต้องยอมรับว่า วัฒนธรรมของอินเดีย มีความเด่นชัด ทั้งรูปแบบการใช้ชีวิต เสื้อผ้า อาหาร การเต้นรำ บทเพลง การแสดง สถาปัตยกรรม ที่เป็นเอกลักษณ์แบบเฉพาะตัว เป็นบริบทที่ประชาชนจากทั่วโลกรู้จัก เข้าใจ และเข้าถึง ได้เป็นอย่างดี

คำว่า Bollywood เกิดจากการรวมชื่อของ บอมเบย์ ปัจจุบันเรียกมุมไบ กับคำว่า Hollywood โดยศูนย์กลางอุตสาหกรรมภาพยนตร์ Bollywood ตั้งอยู่ในเมืองมุมไบ ขณะที่ภาพยนตร์อินเดียทุกเรื่องไม่ได้เป็นผลิตขึ้นจาก Bollywood เสมอไป

อินเดียเป็นประเทศที่มีหลากหลายทั้งในด้านภาษาและวัฒนธรรมท้องถิ่นมากๆ ถ้าว่ากันด้วยเรื่องจำนวนอุตสาหกรรมภาพยนตร์อินเดียมีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ที่สูงสุด โดยในปี 2019 ได้มี ภาพยนตร์ออกฉายถึง 2,446 เรื่อง

ที่น่าสนใจ คือรัฐมหาราษฏระ (Maharashtra) ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นรัฐที่ร่ำรวย มั่งคั่งในเชิงอุตสาหกรรม ยิ่งใหญ่ในอุตสาหกรรมบันเทิง และเป็นประตูการค้าของภาคตะวันตกของอินเดีย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มุมไบ ที่ถือว่าเป็นเมืองหลวงทางการเงินและสถาบันทางการเงิน รวมถึงเป็นที่ตั้งของตลาดหุ้นที่สำคัญ อีกด้วย

Bollywood จึงเป็นส่วนสำคัญที่เป็นตัวเชื่อมระหว่างวัฒนธรรม กับเศรษฐกิจ ภาพยนตร์อินเดีย นอกจากให้ความเพลิดเพลินแก่ผู้ชมแล้ว กลับเป็นที่ชื่นชม จดจำ จนทำให้รากฐานของอุตสาหกรรมภาพยนตร์เข้มแข็ง ไปพร้อมๆ กับวัฒนธรรมวิถีชีวิต ที่มีอัตลักษณ์ อันมีชื่อเสียง เป็นลายเซ็นส่วนตัวที่โลกจดจำ สามารถนำมาเชื่อมโยงกับธุรกิจที่เกี่ยวข้อง ได้อย่างไม่ยากเลย

บทความจากนิตยสาร MarketPlus Issue 146 
ผู้เขียน ดร.พจน์ ใจชาญสุขกิจ ทีปรึกษาด้านยุทธศาสตร์ และสื่อสารองค์กร 
www.drphot.com