กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) เปิดตัวแคมเปญใหญ่ “เพราะทุกที่คือโรงเรียน” ชูแนวคิดยกระดับการเรียนรู้แบบยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นได้ทุกที่ทุกเวลา ดึงภาคีทั้งภาครัฐ เอกชน และท้องถิ่น มาร่วมเป็น “หุ้นส่วนการศึกษา” หวังช่วยเด็กและเยาวชนหลุดจากระบบการศึกษากว่า 880,000 คน กลับมาเรียนรู้ในรูปแบบที่เหมาะกับชีวิต พร้อมเปิดพื้นที่ใหม่ ๆ ที่ไม่จำกัดแค่ห้องเรียน เพื่อรองรับอนาคตของประเทศ

แคมเปญนี้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2568 ณ ศูนย์การค้าสามย่านมิตรทาวน์ โดย กสศ. ได้ร่วมกับกระทรวงศึกษาธิการและเครือข่ายทั่วประเทศ เพื่อเปิดตัว “โรงเรียนในความหมายใหม่” ที่ไม่จำเป็นต้องมีรั้วหรืออาคาร แต่เป็นพื้นที่เรียนรู้ที่เกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นชุมชน สถานประกอบการ หรือกิจกรรมที่เด็กสนใจ

เด็กหลุดระบบไม่ใช่ปัญหา แต่คือศักยภาพของชาติ

ดร.ไกรยส ภัทราวาท ผู้จัดการ กสศ. เปิดเผยว่า ปัจจุบันประเทศไทยมีเด็กและเยาวชนอายุ 3-24 ปี ที่หลุดจากระบบการศึกษาจำนวน 880,463 คน ลดลงจากปีที่แล้ว แต่ยังถือว่าเป็นปัญหาใหญ่ที่ต้องเร่งแก้ไข

“เราไม่ได้แค่ดึงเด็กกลับเข้าสู่ระบบเดิม แต่เรากำลังร่วมกันสร้างระบบใหม่ที่ยืดหยุ่น ตอบโจทย์ชีวิตของเด็กจริง ๆ” ดร.ไกรยส กล่าว พร้อมย้ำว่า เป้าหมายของการศึกษายุคใหม่คือการเปิดโอกาสให้เด็กเป็นเจ้าของการเรียนรู้ของตนเอง

ผลสำรวจของ กสศ. ยังพบว่า
เด็กหลุดระบบกว่า 78% ไม่มีแผนการเรียนในอนาคต และเกือบครึ่งต้องการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ มากกว่าวิชาการแบบเดิม

ทุกที่คือห้องเรียน ทุกคนเป็นครูได้

ภายในงานยังมีการแสดงต้นแบบห้องเรียนรูปแบบใหม่ เช่น

• “หมอลำศึกษา” ที่สอนทักษะจากการแสดงพื้นบ้าน

• “ห้องเรียนฟาร์มไก่” และ “ห้องเรียนช่างตัดผม” ในชุมชนหนองสนิท จ.สุรินทร์

• “โรงเรียนนอกกรอบ KFC” เปลี่ยนร้านอาหารเป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม

• “เจริญกาแฟ” พื้นที่สร้างอาชีพจากร้านกาแฟแก่ลูกหลานแรงงานไร่ส้ม

ดร.ณหทัย ทิวไผ่งาม ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า “โรงเรียนจะไม่ใช่แค่พื้นที่มีรั้วอีกต่อไป แต่ต้องเป็นทุกที่ที่เด็กสามารถเรียนรู้ได้ และต้องได้รับการดูแลอย่างเท่าเทียม”

ขณะที่ ดร.สิริพงศ์ อังคสกุลเกียรติ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงศึกษาธิการ เสริมว่า ตลอด 2 ปีที่ผ่านมา กระทรวงฯ และ กสศ. ได้ร่วมกันพัฒนารูปแบบการศึกษายืดหยุ่นหลากหลาย ทั้งธนาคารหน่วยกิต (Credit Bank) การพาน้องกลับมาเรียน และโรงเรียนเคลื่อนที่ เพื่อให้สอดคล้องกับชีวิตของเด็กแต่ละคน

ภาคเอกชนจับมือร่วมผลักดัน

ภาคเอกชนหลายแห่งเข้าร่วมเป็นหุ้นส่วน เช่น KFC Thailand, Sea (ประเทศไทย), ซีเจ มอร์ ฯลฯ โดย ดร.ปาริชาต มั่นสกุล กรรมการเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน บริษัท ซีเจ มอร์ กล่าวว่า “เรารับน้องกลุ่มนี้เข้าทำงาน และเทียบวุฒิการศึกษา เพื่อให้เด็กได้เครดิตทางการศึกษา ได้ทำสิ่งที่ตัวเองรัก และมีความสุข”

3 “ตาข่ายการเรียนรู้” รองรับเด็กนอกระบบ

กสศ. ยังได้นำเสนอแนวทางรองรับเด็กนอกระบบผ่าน 3 ตาข่ายหลัก ได้แก่

1. โรงเรียนระบบเดิมที่ปรับให้ยืดหยุ่น

2. การศึกษานอกระบบและตามอัธยาศัย

3. ศูนย์การเรียนจากสถาบันทางสังคม เช่น มูลนิธิ ชมรม กลุ่มอาชีพ

พร้อมเครื่องมือเสริม เช่น กลไกตำบล, โรงเรียนเคลื่อนที่, และธนาคารหน่วยกิต เพื่อให้ทุกการเรียนรู้สามารถนำมาเทียบโอนได้

อย่างไรก็ตาม ดร.ไกรยส ระบุว่า นโยบายเรียนฟรี 15 ปี ยังไม่ครอบคลุมศูนย์การเรียนทางสังคม จึงเสนอให้มีการสนับสนุนงบประมาณอย่างเท่าเทียมกับโรงเรียนในระบบ และให้เอกชนที่ร่วมสนับสนุนโครงการสามารถใช้สิทธิประโยชน์ทางภาษีได้

ร่วมสร้างอนาคตใหม่ให้เด็กไทย

“เด็กไม่ใช่ปัญหา เด็กคือศักยภาพของประเทศ ถ้ายุติเด็กหลุดระบบได้ เศรษฐกิจไทยจะโตขึ้นอีก 1.7% ของ GDP” ดร.ไกรยส กล่าว

สำหรับผู้ที่สนใจสามารถเข้าร่วมเป็นอาสาสมัครในโครงการ “โรงเรียนเคลื่อนที่” หรือร่วมบริจาคสนับสนุน กสศ. โดยได้รับสิทธิลดหย่อนภาษี 2 เท่า

สามารถติดต่อได้ที่  : กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.)
โทร. 02-079-5475 (ไม่เว้นวันหยุดราชการ)
เว็บไซต์ www.eef.or.th
อีเมล: flexiblelearning@eef.or.th
LINE กสศ.การศึกษายืดหยุ่น
Facebook: กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (EEF Thailand)