ศูนย์ความเป็นเลิศด้านวิจัยและนวัตกรรมจัดตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรมอย่างครบวงจรให้สอดคล้องกับความต้องการอุตสาหกรรม รวมถึงการพัฒนาบุคลากร เครือข่ายนักวิจัย งานวิจัยและนวัตกรรม และแก้ไขปัญหาของอุตสาหกรรมได้อย่างแท้จริง เพื่อเพิ่มขีดคามสามารถของอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืนและยกระดับอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับสู่มาตรฐานสากล โดยมีงานบริการภายใต้ศูนย์ฯ ดังนี้
งานวิจัยและพัฒนานวัตกรรม
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) ได้ดำเนินงานวิจัยและพัฒนานวัตกรรมที่ตอบสนองต่อความต้องการของอุตสาหกรรมอย่างรอบด้านและส่งเสริมการนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ได้ในทุกมิติ อาทิ
ตู้แสงมาตรฐานต้นแบบที่พัฒนาขึ้นในโครงการนี้ได้รับการออกแบบให้สามารถจำลองคุณลักษณะของแสงแดดธรรมชาติได้อย่างแม่นยำ โดยใช้เทคนิคการสะท้อนแสงประกอบกับวัสดุที่ช่วยให้สามารถสะท้อนแสงได้อย่างสม่ำเสมอมากกว่า 92% ในช่วงความยาวคลื่น 250-800 นาโนเมตร พร้อมทั้งให้ค่าความถูกต้องของสีสูงกว่า 98 นวัตกรรมนี้สามารถแก้ไขข้อจำกัดสำคัญในอุตสาหกรรมอัญมณี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของผู้ค้าอัญมณีในประเทศไทยที่จะสามารถประเมินสีของอัญมณีได้ทุกช่วงเวลา โดยไม่ต้องพึ่งพาแสงแดดธรรมชาติ
งานวิจัยนี้พัฒนาตัวอย่างมาตรฐานความหนาผิวชุบ Au/Ag จากการทดลองสามารถควบคุมความหนาผิวชุบของตัวอย่างมาตรฐานความหนาได้อย่างสม่ำเสมอตามเวลาที่ใช้ในการชุบ และมีการวิเคราะห์ค่าความหนาด้วยหลากหลายเทคนิค ได้แก่ การคำนวณจากสูตรทางไฟฟ้า, XRF และการวิเคราะห์ภาพตัดขวางร่วมกับ SEM ทำให้สามารถผลิตตัวอย่างมาตรฐานความหนาที่ครอบคลุมระดับความหนาต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเชื่อถือได้ งานวิจัยสะท้อนศักยภาพในการสร้างวัสดุอ้างอิงสำหรับตรวจวัดความหนาผิวชุบในอุตสาหกรรมเครื่องประดับเงินและยังมีโอกาสต่อยอดสู่เชิงพาณิชย์ ลดการนำเข้าตัวอย่างมาตรฐานจากต่างประเทศ และยกระดับความสามารถการแข่งขันของอุตสาหกรรมไทยอย่างยั่งยืน
งานวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง
ให้บริการวิเคราะห์อัญมณีและเครื่องประดับด้วยเครื่องมือวิทยาศาสตร์ขั้นสูง เพื่อการระบุชนิด คุณลักษณะ และการปรับปรุงคุณภาพของอัญมณีอย่างถูกต้องและน่าเชื่อถือ สนับสนุนทั้งภาคอุตสาหกรรมและผู้บริโภคในการตรวจสอบคุณภาพ และสร้างความเชื่อมั่นในตลาด ได้แก่
ระบบฐานข้อมูลงานวิจัยและนวัตกรรม และฐานข้อมูลนักวิจัย
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) ให้ความสำคัญต่อการจัดการองค์ความรู้และการใช้ประโยชน์ผลงานวิจัยและนวัตกรรม จึงได้พัฒนาระบบฐานข้อมูลงานวิจัยและนวัตกรรมควบคู่กับฐานข้อมูลนักวิจัย เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลกลางที่รวบรวมผลงาน โครงการ และข้อมูลผู้เชี่ยวชาญในสาขาที่เกี่ยวข้อง โดยมีการออกแบบให้สามารถสืบค้นและเข้าถึงได้สะดวก รวดเร็ว และได้มาตรฐาน ตลอดจนสนับสนุนการเชื่อมโยงข้อมูลเชิงลึกด้านศักยภาพนักวิจัยกับความต้องการของภาคอุตสาหกรรม
นอกจากนี้ ระบบดังกล่าวยังได้รับการพัฒนาให้เชื่อมโยงกับ Thailand National Research Repository (TNRR) ผ่าน Application Programming Interface (API) ทำให้สามารถแลกเปลี่ยนและบูรณาการข้อมูลกับคลังข้อมูลงานวิจัยระดับชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การจัดเก็บและเผยแพร่ข้อมูลมีความโปร่งใส สอดคล้องกับมาตรฐาน และเอื้อต่อการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน