นับเป็นข่าวที่น่ายินดีเมื่อ Nikkei Asia รายงานว่า Apple กำลังเจรจากับซัพพลายเออร์เพื่อผลิต MacBook ในประเทศไทย เนื่องจากยักษ์ไอทียังคงขยายฐานการผลิตนอกประเทศจีนท่ามกลางความไม่แน่นอนทางภูมิรัฐศาสตร์

เป็นเวลากว่า 1 ปีแล้วที่มีการผลิต Apple Watch จำนวนมากในประเทศไทย ซึ่งนี่เป็นการเน้นย้ำถึงความสำคัญที่เพิ่มขึ้นของประเทศและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในวงกว้างมากขึ้น ในฐานะฐานการผลิตทางเลือกสำหรับประเทศจีน

 กำลังคุยถึงความเป็นไปได้

ซัพพลายเออร์ของ Apple ที่เกี่ยวข้องกับการเจรจามีฐานการผลิตในประเทศไทยสำหรับลูกค้ารายอื่นแล้ว และกำลังหารือถึงความเป็นไปได้ในการประกอบและผลิตส่วนประกอบและโมดูลสำหรับ Macbook

"ตามหลักการแล้ว Apple ขอให้เราตั้งโรงงานในเวียดนามสำหรับ Macbook ตามรอยซัพพลายเออร์รายอื่นๆ ของ Apple แต่เราเสนอทางเลือกอื่นในการสร้างผลิตภัณฑ์ที่โรงงานในประเทศไทยของเรา ซึ่งยังมีพื้นที่ขนาดใหญ่ที่สามารถสงวนไว้สำหรับ ลูกค้า” ผู้บริหารระดับสูงของหนึ่งในซัพพลายเออร์กล่าวกับ Nikkei Asia

"เนื่องจากการประกอบ MacBook จะเริ่มในเวียดนามก่อน เราจึงสามารถรองรับส่วนประกอบจากโรงงานในประเทศไทยของเราได้เช่นกัน ซึ่งการขนส่งและพิธีการศุลกากรจะใช้เวลาเพียง 2-3 วันเท่านั้น"

ผู้บริหารของซัพพลายเออร์รายอื่นกล่าวว่าบริษัทของเขากำลังสร้างโรงงานใหม่ในประเทศไทยสำหรับ Apple และการก่อสร้างโรงงานใหม่สำหรับ Macbook และผลิตภัณฑ์อื่นๆ จะแล้วเสร็จในปีนี้ ผู้บริหารของซัพพลายเออร์รายที่สามกล่าวว่า บริษัทได้จัดตั้งสายการผลิตรุ่นทดลองสำหรับ Macbook ในประเทศไทย แต่บริษัทก็กำลังมองหาที่ดินในเวียดนามเพื่อเป็นแผนสำรอง

 ย้ายออกนอกจีนเป็นเรื่องที่ยาก

การย้ายฐานการผลิตออกจากประเทศจีนเป็นเรื่องยากสำหรับ Apple และซัพพลายเออร์ เนื่องจากพวกเขาใช้เวลาหลายทศวรรษในการสร้างห่วงโซ่อุปทานขนาดใหญ่ในประเทศ

ในการเดินทางไปจีนครั้งแรกในรอบ 3 ปี Tim Cook ซีอีโอของ Apple เมื่อเดือนมีนาคมได้ยกย่อง “ความสัมพันธ์แบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน” ของ Apple กับ แดนมังกร

ทว่าความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่บังคับให้ผู้ผลิต iPhone ต้องทบทวนห่วงโซ่อุปทานใหม่ ซึ่ง Apple ได้ทยอยย้ายกำลังการผลิตบางส่วนสำหรับ AirPod, Apple Watch, iPad และ Macbook ไปยังภาคเหนือของเวียดนามในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

จำนวนซัพพลายเออร์ของ Apple ในประเทศเพิ่มขึ้นเป็น 25 รายในปี 2564 จาก 14 รายในปี 2561 เมื่อสงครามการค้าเริ่มบานปลาย ตามการวิเคราะห์ของ Nikkei Asia เกี่ยวกับรายชื่อซัพพลายเออร์อย่างเป็นทางการของ Apple

การเติบโตนี้ทำให้ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้รับผลประโยชน์หลักจากแนวโน้มการกระจายห่วงโซ่อุปทาน อย่างไรก็ตาม ซัพพลายเออร์หลายรายประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงาน โดยเฉพาะช่างเทคนิคและวิศวกรที่มีทักษะ เนื่องจากความต้องการแรงงานดังกล่าวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แหล่งข่าวในอุตสาหกรรมหลายแห่งระบุ

 หรือไทยจะไม่ถูกเลือกแล้ว

Eddie Han นักวิเคราะห์อาวุโสของ Isaiah Research กล่าวว่าปัญหาด้านแรงงาน ที่ดิน และต้นทุนในภาคเหนือของเวียดนามดำเนินมาระยะหนึ่งแล้ว และซัพพลายเออร์บางรายเริ่มมองหาที่ดินในภาคกลางของเวียดนาม

"เราทราบดีว่าซัพพลายเออร์บางรายกำลังหารือเกี่ยวกับการสร้างสายการผลิต MacBook ในประเทศไทยกับ Apple แต่ดูเหมือนว่า Apple จะไม่กระตือรือร้นเกี่ยวกับแนวคิดนี้มากนัก" Han กล่าวโดยอ้างถึงการตรวจสอบห่วงโซ่อุปทานของเขา

“เวียดนามยังคงมีความใกล้ชิดกับจีนในเชิงภูมิศาสตร์ และมีข้อตกลงการค้าเสรีมากกว่าไทย” เขากล่าวเสริม

อย่างไรก็ตามล่าสุดนั้น Quanta Computer ซัพพลายเออร์ของ Apple ซึ่งเป็นผู้ผลิต MacBook ได้ลงนามในข้อตกลงกับทางการของจังหวัด Nam Dinh ซึ่งอยู่ห่างจากฮานอยไปทางใต้ 90 กม. เพื่อก่อสร้างโรงงานที่สวนอุตสาหกรรมที่นั่น

โรงงานดังกล่าว ซึ่งจะเป็นโรงงานแห่งที่ 9 ของ Quanta ในตอนแรกจะครอบคลุมพื้นที่ 22.5 เฮกตาร์ โดยไม่ได้ระบุกำลังการผลิตหรือกรอบเวลาสำหรับการก่อสร้าง แต่คาดว่าจะมีการลงทุนกว่า 120 ล้านดอลลาร์ หรือราว 4 พันล้านบาทในโรงงาน

แน่นอนว่าข่าวดังกล่าวทำให้แผนที่จะมีการตั้งโรงงาน Macbook ในไทยเหลือเพียงแสงอันริบหรี่เท่านั้น