จากกระแสการปรากฏตัวของผู้ที่ใช้นามว่า “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” เมื่อไม่นานมานี้ ที่สถานีรถไฟหัวลำโพง และศูนย์การค้าสยามพารากอนได้รับความสนใจจากแฟนคลับมากมาย ในทุกๆ แห่ง ที่ได้ไป จนมีการขยายผลต่อในช่องทางสื่อสารมวลชน และในโลก Social ถือว่าเปิดตัวได้แรง และมีการกล่าวถึง Net Idol รายนี้ กันอย่างแพร่หลาย

เรื่องราวของ “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” ในฐานะของ Net Idol ที่เข้ามาในช่วงที่สังคมอยู่ในภาวะตึงเครียดและแสวงหาเรื่องราวที่สนุกสนาน ผ่อนคลาย ถือว่าไม่ใช่รายแรกๆ ในรอบปี สองปีที่ผ่านมา เพราะปรากฏการณ์ “สิตางค์ บัวทอง” เจ้าของตำนานส้มหยุด ที่มีความโดดเด่นเรื่องของบุคลิก การแต่งตัว วิธีการพูด การแสดงออก เช่นการเต้น สะบัดผม ผสมกับการมีมุกตลกขบขัน ที่ทำให้มีผลงานการงานแสดง งานโชว์ตัวทั้งในและต่างประเทศ ภาพยนตร์ และงานอื่นๆ อีกมากมาย

นอกจากนี้ กรณีของ “ลุงพล” ที่ได้เคยสร้างความฮือฮามาแล้วกับสังคมไทย เป็น Net Idol แบบไม่ได้ตั้งใจ จากคดีที่สังคมสนใจ สู่การเจาะเรื่องราวรายบุคคล ถึงขั้นมีการถ่ายทอด เกาะติดชีวิตอย่างละเอียดสู่การเป็นผู้มีชื่อเสียงในสังคมและโลกออนไลน์ มีผู้คนเดินทางไปหา รวมถึงกิจกรรมที่เกี่ยวข้องที่ทยอยตามมาอย่างไม่ขาดสาย การโอนเงินช่วยเหลือ สร้างที่อยู่อาศัย การปรากฏตัวในคอนเสิร์ต แต่จากปัญหาของการที่ไม่ได้มีการจัดการทั้ง Personality และ Lifestyle ตลอดจนเรื่องอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องได้อย่างดีพอ  กระทั่งมีเหตุให้สะดุดลง และค่อยๆ เงียบหายไปในที่สุด

การวิเคราะห์ถึงรูปแบบการสื่อสารของ Net Idol อย่าง “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” นับว่าน่าจับตามอง สำหรับการเป็นกรณีศึกษา อยู่ไม่น้อย เนื่องจากเป็นรูปแบบการสื่อสารการตลาด ที่มีวิธีการ การวางระบบอย่างเป็นขั้นตอน หรือใช้กลยุทธ์ที่น่าสนใจ และถือได้ว่าเป็นการสร้าง Talk of the Town ด้วยการใช้ Net Idol และการสร้าง word of mouth ที่น่าติดตาม

5 ประเด็น การศึกษา ปรากฏการณ์สื่อสารผ่านเรื่องราวของ Net Idol จากเมืองทิพย์

1. Image & Personality การมีบุคลิก เรื่องราว ที่ชัดเจน: บุหงาวลัย คงขวัญ ชื่อเล่น ชาติ เป็นคนอำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี อายุ 37 ปี นับถือศาสนาพุทธ เคยทำงานเป็นผู้ช่วยพยาบาล เป็นเกษตรกรมาก่อน มีความโดดเด่นไม่เหมือนใคร  หน้าตา ฟัน ผม รูปร่าง สีผิว ด้วยความเป็นธรรมชาติ แบบบ้านๆ บวกความเจ้าอารมณ์นิดๆ ปากไว ที่คนรับสารรู้สึกตลก ขำ ในรูปแบบการวีน ที่ไม่ต้องประดิษฐ์ ความสามารถในการร้องรำมีความกล้าในการแสดงออก ทำให้ทุกเรื่องที่อาจเป็นเรื่องธรรมดา ไม่น่าสนใจ แต่กลับเป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่ไม่เหมือนใคร สื่อสารอย่างมีความโดดเด่น ทั้งการเป็น “แม่หญิงลี” หรือ ความเป็น “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” อันเป็นบทบาทจากเรื่องราวในละครทางโทรทัศน์ “เพลิงพระนาง”ที่ผู้คนในสังคมรู้จัก คุ้นเคย ง่ายต่อการจดจำ และติดปากได้อย่างรวดเร็ว 

1. Lifestyle รูปแบบการใช้ชีวิต : การมีรูปแบบการใช้ชีวิตที่เรียบง่าย ติดดิน ทำให้ไม่มีช่องว่างต่อการเข้าถึง ชอบทำผมบ่อยๆ เพราะอยากสวย และไปทำผมที่ร้านของ  "ทิพย์" แล้วมีการถ่ายคลิปไปด้วย พอทำไปทำมาก็เกิดการวีนเล่นกันแบบแรงๆ โดยแสดงอารมณ์ออกมาด้วยการด่า ประชดประชัน ทำให้ผู้พบเห็นติดตามเกิดความสนุกเฮฮา จากที่เคยทำงานประจำ  ได้มาเอาดีด้วยการรับงานรีวิวสินค้า ทำไลฟ์สด เพราะเห็นว่าเป็นงานที่อิสระ และรู้สึกว่าเหมาะสมกับนิสัย การเผยแพร่ชีวิตที่เข้าถึงง่าย เช่น ขี่มอเตอร์ไซค์ ทำอาหาร ร้องเพลง ทำผม เดินเล่นตามตลาด ไร่สวนทุ่งนา ล้อเลียนดารา เมื่อผสมกับถ้อยคำที่คิดขึ้นมาใหม่ แปลกหู ล้วนแต่เป็นภาพและเสียงที่สร้างรอยยิ้ม ให้กับผู้ที่ติดตาม

1. Content การสร้างเนื้อหา ประเด็น ภาพ เสียง คิดสร้างสรรค์ให้มีความน่าสนใจ น่าติดตามอยู่เสมอ เป็นสิ่งสำคัญ : การใช้ฉากขณะเสริมสวย และใช้เวลาอยู่ที่ร้านของทิพย์และที่อื่นๆ ล้วนแต่มีบทสนทนาโต้ตอบ เป็นการมีเล่าเรื่องอยู่เสมอ แม้น้ำหนักของประเด็นที่ออกมาจะเป็นที่มีสื่อเนื้อหาที่เบาบาง แต่ความง่าย ไม่ซับซ้อน ยิ่งทำให้เป็นขับเคลื่อนกิจกรรมที่ออกมาเป็นแบบ  Reality ดูสบายๆ ทำเป็นคลิปลงใน facebook ของทิพย์ และเริ่มมีคนติดตามมาเรื่อยๆ กระทั่งเมื่อเปิดเพจ VEEN ด้วยคลิปและภาพที่แปลกตา ทำให้ผู้คนเริ่มรู้จัก ได้รับการกล่าวถึงมากขึ้นโดยเฉพาะคลิปที่ถ่ายครัวเมืองทิพย์ กับทุ่งรวงทอง ที่ได้ใช้ความสวยงามอลังการของชุดเสื้อผ้ากับการแสดงออกแบบง่ายๆ เป็นธรรมชาติ สื่ออารมณ์ที่คลายเครียด สนุกสนานเฮฮาทำให้เกิดกระแสการเข้าชมมากกว่าเดิมเป็นจำนวนมาก นอกจากคำด่า หรือคำเสียดสีที่ใช้ จนเป็นเรื่องขบขันของผู้ชมแล้ว ยังมีศัพท์เฉพาะของตัวเอง เช่นคำว่า "ไหว้สา" หมายถึง สวัสดี หรือคำว่า "นะน้องนะ" หมายถึง ตามนั้น ตกลงปลงใจ และเมืองทิพย์ คือเมืองที่ไม่มีอยู่จริง สร้างขึ้นมาเพื่อให้เกิดความสนุกสนาน เป็นต้น

1. Follower ผู้ติดตาม ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายตามที่ต้องการ : จากการเริ่มถ่ายคลิปเผยแพร่ใน facebook ของทิพย์มาแล้วระยะหนึ่ง ในช่วงเวลาหลายปี มีภาพนิ่งบ้าง ไลฟ์สดบ้างทำให้มียอดแฟนคลับและผู้สนใจกลุ่มใหญ่พอสมควร ดังนั้น การเปิดเพจ VEEN เมื่อไม่นานมานี้ จึงมีผลตอบรับจากผู้กดติดตามกว่า 7 แสนราย ภายในระยะเวลาไม่กี่เดือนในช่วงหลังๆ จะมีไลฟ์สดคุยกับแฟนคลับบ่อยครั้งขึ้น ยิ่งทำให้ความสัมพันธ์ในกลุ่มแนบแน่น และขยายวงขึ้นอย่างรวดเร็ว ขณะที่การออกสื่อและกิจกรรมในที่สาธารณะเป็นระยะๆ ทำให้เป็นที่รู้จัก และถูกพูดกล่าวถึง ยอดการติดตามมีจำนวนที่เพิ่มขึ้นตลอดเวลา นอกจากนี้ ยังได้รับแรงสนับสนุนอย่างดีจากกลุ่มก้อนต่างๆ อาทิ กลุ่มจ๊อกจ๊อก ซึ่งเป็นกลุ่มของผู้มีความหลากหลายทางเพศ (LGBT) ได้นำคลิป เรื่องราว Content ไปเผยแพร่ต่อ รวมถึงการเผยแพร่ผ่านช่องทางอื่นๆ อีก อาทิ แอพพลิเคชั่น Tik Tok  YouTube ก่อให้เกิดการขยายผล และยอมรับมากยิ่งขึ้น

1. Marketing Communications Skill การใช้แนวคิด ทักษะทางการสื่อสารการตลาด เพื่อสอดแทรกเรื่องราวของแบรนด์ให้เกิดความน่าสนใจอยู่เสมอ : ถือได้ว่าได้ใช้กลยุทธ์ที่เรียบง่าย แต่แยบยล ที่ผ่านมาแม้ว่าจะมีงานติดต่อ ให้รีวิวสินค้าโพสต์เนื้อหาของแบรนด์ต่างๆ บนช่องทางใน Social Media อยู่แล้ว แต่ก็ยังไม่ครอบคลุม เข้าถึงกลุ่มใหญ่ของประเทศ

ล่าสุด ที่โด่งดังและถือได้ว่าเป็นการเปิดตัว ก็ว่าได้ นั่นคือ Project ของการรับงานที่กรุงเทพฯ ด้วยการนั่งรถไฟเข้ามายังสถานีหัวลำโพง และมีแฟนคลับไปรอต้อนรับกันอย่างล้นหลาม กล่าวได้ว่าแน่นหัวลำโพงเลยทีเดียว และยังได้ไปปรากฏตัวอีกครั้ง ที่ห้างสยามพารากอน ในเวลาใกล้กัน จนเป็นกระแสที่รายการโทรทัศน์จำนวนมากต่างแย่งชิงตัวเพื่อเป็นแขกรับเชิญในรายการ หรือแม้แต่เป็นบทสัมภาษณ์สั้นๆ เพื่อไม่ให้ตกกระบวนข่าว เป็นประเด็นที่ขยายต่อ ว่า “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” เป็นใคร เทรนด์ทวิตเตอร์อันดับ 1 ในไทย #พระมหาเทวีเจ้า และการเป็นคำค้นหาอันดับ 1 ผ่าน Google ภายในระยะเวลาที่รวดเร็ว เรียกได้ว่าเป็นการสื่อสาร จากออนไลน์ มาสู่ออฟไลน์ เพื่อขยี้ในออนไลน์อีกครั้ง จนโด่งดังอย่างหยุดไม่อยู่  กระทั่งการเข้าสู่กิจกรรมทางการตลาดต่างๆ เช่น การแสดงภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ MV การเป็นพรีเซนเตอร์  หรือร่วมงานให้กับแบรนด์ ต่างๆ ในที่สุด

การสื่อสารที่เลือกให้ “พระมหาเทวีเจ้า แห่งเมืองทิพย์” ที่เป็นที่รู้จักในโลกออนไลน์แล้ว ในระดับหนึ่ง มาทำให้เกิดการเข้าถึงและฮือฮา ด้วยการนั่งรถไฟเข้ามากรุงเทพฯ ที่หัวลำโพง เป็น             Event ที่เกิดกระแสและมีการเข้าถึงได้ง่าย โดยเฉพาะกลุ่มที่ไม่ได้รับทราบข่าวสารออนไลน์ หรือไม่ใช่กลุ่มเป้าหมายเดิมให้รับทราบ Content ที่ต้องการ ภาพของการต้อนรับจากแฟนคลับอย่างเนืองแน่นได้ถูกขยายไปอย่างรวดเร็ว และต่อยอดไปเรื่อยๆ จากการไปร่วมงานในที่ต่างๆ ซึ่งแน่นอนว่า ย่อมมีกองทัพนักข่าวต่างเดินทางติดตามไปนำเสนอข่าว เป็นจำนวนมาก ซึ่งเป็นการสื่อสารตลาดแบบออนไลน์ และ ออฟไลน์ ที่ส่งลูกให้กันอย่างกลมกลืน ภายใต้เนื้อหาที่เบาสบาย และเป็นที่ชื่นชอบ กล่าวถึงของสังคม ท่ามกลางความเครียดจากภาวะเศรษฐกิจ และนานาปัญหารุมเร้า จากวิกฤติ COVID -19

นับเป็นสิ่งที่ยืนยันได้เป็นอย่างดี ถึงการอธิบายแบบฉบับการสื่อสารของ Net Idol และรูปแบบของการสื่อสาร แบบ Word of Mouth ที่ได้ปรับเปลี่ยนไป ย้ายไปจากการสร้างประเด็นให้กล่าวถึงในสังคมโดยทั่วไป เป็นการสื่อสารที่ต้องทำคู่ขนานไปยัง Social Network ด้วย และต้องมีการรับส่งลูกควบคู่กันไปอย่างดี ทั้งออฟไลน์ และออนไลน์ ที่ไม่อาจปฏิเสธได้อีกต่อไป

บทความจากนิตยสาร MarketPlus Issue 133 
ผู้เขียน...ดร.พจน์ ใจชาญสุขกิจ