อ.ส.ค. จับมือ ม.สารคาม รุกพัฒนาระบบสารสนเทศด้านกิจการโคนมแบบเรียลไทม์ ตลอดห่วงโซ่เชื่อมโยงฐานข้อมูล Big Data มุ่งส่งเสริมเกษตรกร และสมาชิกสหกรณ์ สามารถนำข้อมูลไปพัฒนาฟาร์มเพื่อเพิ่มศักยภาพในการผลิตและเพิ่มรายได้  ตลอดจนรองรับการก้าวสู่ผู้นำศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านอุตสาหกรรมโคนมของประเทศและระดับอาเซียน

สมพร ศรีเมือง ผู้อำนวยการองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) กล่าวว่า

อ.ส.ค. ในฐานะองค์กรชั้นนำด้านอุตสาหกรรมนมของประเทศและผู้นำศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านอุตสาหกรรมโคนมของประเทศและระดับอาเซียน ได้ร่วมกับคณะวิจัยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ภายใต้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และบริษัท ซินเทลลิเจนท์ จำกัด จัดทำโครงการพัฒนาระบบสารสนเทศด้านกิจการโคนมของ อ.ส.ค. ขึ้น

โดยเริ่มตั้งแต่ระดับต้นน้ำที่เป็นฟาร์มโคนมเกษตรกร ศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ สหกรณ์โคนมไปจนถึงระดับโรงงานผลิตผลิตภัณฑ์นมตลอดทั้งห่วงโซ่  เพื่อให้ผู้บริหารและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปใช้ประโยชน์และรองรับการเชื่อมโยงฐานข้อมูลในการสร้างระบบ Big Data สามารถนำไปใช้กำหนดนโยบายอุตสาหกรรมโคนมของประเทศให้มีความเจริญก้าวหน้าแบบยั่งยืนในอนาคต

อ.ส.ค. ได้เริ่มดำเนินโครงการแล้ว ได้แก่

1.ระบบบันทึกข้อมูลรับซื้อน้ำนมฟาร์มเกษตรกร (Zyan MCC) และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการน้ำนมของฟาร์มเกษตรกรและสหกรณ์โคนม (Zyan COOP) ใช้สำหรับสหกรณ์โคนมและศูนย์รับน้ำนมดิบ

2.ระบบศูนย์กลางฐานข้อมูลด้านกิจการโคนม (Dairy Data Center : DCC) 

3.ระบบบริหารจัดการน้ำนมดิบ (Zyan MSC) เพื่อรายงานการรับซื้อน้ำนมดิบเข้าสู่กระบวนการผลิตโรงงานนม

4. ระบบบริหารจัดการฟาร์มโคนมเกษตรกร (Zyan Dairy) เป็นระบบช่วยจัดการฟาร์มให้กับเกษตรกรโคนม

ซึ่งมีแผนงาน ดำเนินการส่งเสริมเกษตรกรที่เป็นสมาชิกสหกรณ์โคนมและศูนย์รับนมในพื้นที่ส่งเสริมทุกภาค 45 สหกรณ์ จำนวนเกษตรกร 3,624 ราย โดยส่งเสริมให้เกษตรกรใช้ระบบบริหารจัดการฟาร์มโคนมเกษตรกร (Zyan Dairy) แล้ว จำนวน 1,732 ราย

ส่วนระบบบันทึกข้อมูลรับซื้อน้ำนมฟาร์มเกษตรกร (Zyan MCC) และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการน้ำนมของฟาร์มเกษตรกรและสหกรณ์โคนม (Zyan COOP) สำหรับสหกรณ์โคนมและศูนย์รับน้ำนมดิบ ดำเนินการส่งเสริมการใช้งานแล้วจำนวน 31 สหกรณ์/ศูนย์ ส่วนการพัฒนาระบบบริหารจัดการน้ำนมดิบสู่กระบวนการผลิตนม (MSC) ได้เริ่มดำเนินการปีงบประมาณ 2566 นี้

สำหรับ ระบบบันทึกข้อมูลรับซื้อน้ำนมฟาร์มเกษตรกร (Zyan MCC) จะเป็นระบบบันทึกปริมาณน้ำนมดิบของสหกรณ์ที่รับซื้อจากเกษตรกรที่เป็นสมาชิกส่งนม ณ ศูนย์รับน้ำนม ระบบนี้เรียกว่า “ศูนย์รับน้ำนมดิบอัจฉริยะ” ระบบดังกล่าวจะมีการบันทึกทั้งปริมาณนมและคุณภาพนมเพื่อนำไปคำนวณค่าน้ำนมให้แก่เกษตรกรพร้อมทั้งมีระบบแจ้งเตือนไปยังเกษตรกรได้ทราบถึงปริมาณนมที่ส่งในแต่ละวัน

โดยเกษตรกรสามารถทักท้วง  ตรวจสอบและแก้ไขข้อมูลให้ถูกต้องได้ภายใน 12 ชั่วโมง ระบบดังกล่าวจะช่วยเพิ่มศักยภาพการบริหารจัดการข้อมูลสมาชิกของสหกรณ์ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ส่วน ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการน้ำนมของฟาร์มเกษตรกรและสหกรณ์โคนม (Zyan COOP) สำหรับใช้งานในสหกรณ์โคนมและศูนย์รับน้ำนมดิบ เป็นระบบสารสนเทศของสหกรณ์โคนมเพื่อการจัดการน้ำนมดิบที่รับซื้อจากฟาร์มเกษตรกรที่เป็นสมาชิกส่งนม เป็นระบบที่เชื่อมโยงกับระบบ Zyan MCC เพื่อช่วยพัฒนาสหกรณ์ พัฒนาสมาชิก

ระบบสุดท้ายคือระบบบริหารจัดการน้ำนมดิบ (Zyan MSC) เป็นระบบบริหารจัดการน้ำนมดิบ เพื่อให้มีการรายงานผลการรับซื้อน้ำนมดิบในกระบวนการผลิตนมทุกสำนักงานภาคให้เป็นเรียลไทม์

“สำหรับแนวทางการพัฒนาระบบสารสนเทศด้านกิจการโคนมของ อ.ส.ค. ในครั้งนี้  จะเป็นการพัฒนาข้อมูลแบบเรียลไทม์ เชื่อมต่อทุกระดับตั้งแต่เกษตรกรผู้ใช้งาน Zyan Dairy เชื่อมต่อไปยังเจ้าหน้าที่ศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบผู้ใช้งาน Zyan MCC

ประมวลผลและแสดงผลไปยังผู้บริหารสหกรณ์ผู้ใช้งาน Zyan COOP เพื่อการบริหารสหกรณ์ ส่งเสริมเกษตรกรให้จัดการฟาร์มอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น 

โดยที่เกษตรกรได้รับข้อมูลแบบเรียลไทม์  สามารถนำข้อมูลไปพัฒนาฟาร์มเพื่อเพิ่มศักยภาพในการผลิตและเพิ่มรายได้ให้มีความมั่นคงยั่งยืนในอนาคตต่อไป” สมพร กล่าว

สมพร  กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัจจุบันเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมทั่วประเทศมีจำนวนมากกว่า17,100 ครัวเรือน มีโคนมประมาณ 660,155 ตัว มีปริมาณการผลิตน้ำนมดิบปีละประมาณ 1.2 ล้านตัน หรือโดยเฉลี่ย  3,380 ตัน/วัน

โดยเกษตรกรที่เป็นสมาชิก อ.ส.ค. มีทั้งหมด 4,831 รายและเกษตรกรที่ลงนามบันทึกข้อตกลงการบริหารจัดการน้ำนมโค (MOU) มีจำนวนว่า 3,689 ราย มีกำลังการผลิตกว่า 800 ตัน/วัน

อย่างไรก็ตามการผลิตน้ำนมดิบโดยรวมของประเทศไทยปัจจุบันเพิ่มขึ้นเพียงปีละ 1% เท่านั้น ขณะที่มีนำเข้านมผงจากต่างประเทศเพิ่มขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของอุตสาหกรรมนมพร้อมดื่มในไทยและอาเซียนซึ่งขยายตัวปีละกว่า 10%

ดังนั้นการส่งเสริมการผลิตน้ำนมดิบให้มีศักยภาพสูงขึ้นจึงเป็นประเด็นที่จำเป็นและเร่งด่วนควบคู่กับการเร่งพัฒนาการบริหารจัดการน้ำนมดิบให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

โดยการบันทึกข้อมูลด้วยเทคโนโลยีแอปพลิเคชันที่ทันสมัยแบบเรียลไทม์ในฟาร์มจะทำให้ตัวเกษตรกรเห็นผลประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นกับฟาร์มได้โดยตรงสร้างประสิทธิภาพในการจัดการฟาร์มให้ดีขึ้น

สำหรับแนวทางการดำเนินงานโครงการดังกล่าว อ.ส.ค.จะทำหน้าที่ในการจัดอบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่เจ้าหน้าที่ฝ่ายส่งเสริมการเลี้ยงโคนม

ผู้นำเกษตรกรเพื่อให้สามารถแนะนำการใช้งานเบื้องต้นให้แก่เกษตรกร รวมทั้งจัดอบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่เกษตรกรเพื่อให้เกษตรกรสามารถบันทึกข้อมูลและจัดการข้อมูลโคและน้ำนมดิบด้วยตัวเอง

โดยมีวิทยากรที่เชี่ยวชาญการใช้งาน เจ้าหน้าที่ฝ่ายส่งเสริมการเลี้ยงโคนม ผู้นำเกษตรกร เป็นผู้แนะนำการใช้งานให้แก่เกษตรกร  เพื่อให้เกษตรกรสามารถบริหารจัดการฟาร์มโคนมให้มีศักยภาพ สร้างอาชีพการเลี้ยงโคนมให้มีความมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืนในอนาคต